Skip to main content

ISE AGBE ATI ISE ILU (JSS1)

 


ISE AGBE

Ise agbe je ise ti o gbajumo ju lo ni ile Yoruba.Ise agbe se Pataki nitori awon ni won n pese ounje fun ara ilu. Awon agbe ni won n gbin ere oko bii paki, ere/ewa, isu,agbado,ata, efo ewedu,epa ati bee bee lo.A le pin agbe si orisi meji .

(i)             Agbe Alaroje (small scale faming) :Agbe alaroje ni awon agbe kekeke ti won n da oko etile fun jije ara won.

(ii)           Agbe Aldaa-nla (large scale farming) :Agbe Alada-nla ni awon ti won n dako egan,ti won n fi ise agbe sise se.

ISE ILU LILU

Ise abinibi ni ise ilu lilu je fun awon iran ayan.kaakiri ile Yoruba ni ise yii gbajumo.Ibi ti won ti n se nnkan eye,odun ibile,ni won ti n lulu.Amuludun ni awon onilu je.Ibi ti won ba ti n lu ilu,orin ati ijo kii gbeyin nibe.Ise idile ni ise ayan je sugbon won tun maa koi se ilu naa.

A le pin ilu si meji gege bi lilo won.Awon ni :

1)   Ilu fun Odun Ibile

2)   Ilu fun Ayeye

ILU FUN ODUN IBILE :

                                      ILU

                           ORISA TO NI

  Bata

Sango,  Egungun

  Ipese/ipesi

Ifa

  Agere

Ogun

  Igbin

Obatala

 

ILU FUN  AYEYE :

Dundun

(neta ni won) Awon ni iya ilu,kerikeri,Gangan,Omele,Kannango,Gudugudu

Awon miiran

Ibenbe,Kiriboto,Gbedu,Koso,Apini (meta ni ) Iya-ilu

Omele ati Agogo, Sakara,Sanba,Apepe,Agogo,Agidigbo,Sekere

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

IHUN ORO/SILEBU JSS2 (SECOND TERM )

        SILEBU ni ege oro ti eemi lee gbe jade ni eekan soso.Silebu tun le je gige oro si wewe.         IHUN ORO: ihun oro ni ki a hun leta konsonanti ati leta faweli inu ede po di oro.      Orisirisi ona ni ihunoro tabi silebu lee gba waye ninu ede yoruba.Bi apeere: 1.Silebu/ihun oro  lee waye gege bi  faweli. O le je faweli airanmupe tabi faweli      aranmupe.b.a:a,e,e,i,o,o,u,an,en,in,on,un. 2.Silebu/ihun oro tun le waye gege bi apapo konsonanti ati faweli. O le je faweli airanmupe tabi aranmupe .Bi apeere : sun,lo, de, gbin, to,ke abbl. 3.Silebu/ihun oro  le waye bii konsonanti aranmu asesilebu.N ATI M.b.a:oronbo,oronro,adebambo.abbl.                                    ...
Post a Comment
Read more

AWON ORISA ILE YORUBA

ISORI EKO : AWON ORISA ILE YORUBA Awon Yoruba gba awon orisa bii asoju tabi iranse olodumare, alarina, lagata tabi alagbewi ni won je. Ero awon Yoruba ni pe olorun feran awon orisa wonyi.   Okanlenirinwo ni awon orisa ile Yoruba . lara won ni Obatala, Orunmila, Esu, Sango, Ogun ati bee bee lo   Obatala ni awon Yoruba pe ni ALAMORERE . Won gbagbo pe oun ni o mo gbogbo eya ara eniyan ki olodumare to mi emi iye si inu won Funfun   ni awon ohun elo obatala, lara won ni ileke funfun, aso funfun, bata funfun. Ounje ti o feran julo ni obe ate ( obe ti ko ni iyo ), igbin ati iyan. Omi ajipon ni obatala maa n mu. Ko feran iwa aito bi iro pipa ati ole- jija. Ko feran elede, epo, emu, iyo, aja tabi omi ikasi   Orunmila ( IFA) ni olodumare fun ni ogbon, imo ati oye lati tun aye se. won gba pe o wa nibe nigba ti olodumare n se ipin ede. Idi niyi ti won fi n pe ni   Eleri-pin   Sango ti a tun n pe ni OLUFIRAN ti je oba alaafin oyo ri. Won gb...
Post a Comment
Read more

ATUNYEWO IPOLOWO OJA SSS2 (FIRST TERM)

  AKORI ISE : IPOLOWO OJA Ki awon eebo to de ni awon Yoruba ti n polowo oja,Ipolowo oja ni kikede ti a n kede oja ti a n ta fun awon eniyan ki won ba le mo ohun ti a n ta. ORISIIRISII ONA IPOLOWO OJA: (1) IPATE:Awon oloja le gbe oja sile ni oja, ikorita   ona oko tabi iwaju ile ni ori eni,tabili,kanta tabi kankere fun tita.Awon eleran osin le so eran won mo ori iso ,Ki aladiye ko adiye sinu ago ni oja lati ta.Eyi ni a n pen i ipate oja (2) IKIRI :Awon oloja maa n ru oja le ori kiri lati ta.Awon nnkan bee yoo je iwonba nnkan ti ko ni wuwo pupo .Awon alate oniworobo maa n kiri oja . (3) OGBON TI A FI N FA ONIBARA LOJU MORA Orisi ete ni awon ontaja maa n lo lati fa awon onibara mora ,ki won le so won di onibara titi kanri. (i)              ENI :Eyi nififi nnkan di si ori nnkan ti onibara ra bi ore.A le fi eni si eko tutu,iresi,gaari,epo abbl (ii)          ...
Post a Comment
Read more