Skip to main content

Eto Iselu Abinibi Nile Yoruba SSS2 (FIRST TERM )


 

ISORI EKO : Eto Iselu Abinibi Nile Yoruba

Ki awon oyinbo to de ile Yoruba ni awon babanla wa ti ni  eto oselu to fi  ese mule gboingboin. Eto oselu beere lati inu ile. Ipa ti baale ile, iyaale ile, obinrin ile, omo ile, awon oloye ati oba ilu ko ninu eto oselu ko kere. Awon ni won mu ilu ro nipa eto idajo ododo, aabo to gbamuse, igbega ati  idagbasoke to se mu yangan.

AATO AGBBO ILE

Eto ogbole ni ipinle  eto iselu ni ile Yoruba. Agbole ni ibe ti awon ebi tabi alajobi n gbe papo. Baba, iya, egbon , awon omo ati awon ibatan ti won to ese baba waye.

Agbole ile le to mewa si meedogun. Bi agbole ba se tobi si ni awon eniyan ibe se maa n po si. Olori agbole ni baale. Oye idile ni, eni ti o ba dagba ju lo ninu ile ni n je oye baale.

ISE BAALE ILE

1.      Aawo pipari

2.      Alejo gbigba

3.      Lile alejo to ba se kuro ni agbo ile

4.      Adari eto ayeye ebi

5.      Imojuto omo ile

6.      Asoju ebi ni ibi ipade adugbo tabi ilu.

ISE IYAALE ILE

1.     Olori ati asoju awon obinrin ile

2.     Iya agbebi

3.     Olutoju asa ati ise ebi

4.     Aawo pipari

ISE OBINRIN ILE

1.     Itoju ile ati ayika

2.     Ina dida

3.     Mimu ayeye larinrin

4.     Gbasa niyi (ekun sisun nibi isinku)

5.     Itoju iyawo titun, iya ikoko ati omo

6.     Eyin eran gbigba ni ipade ayeye molebi

ISE OMO ILE

1.     ise ilu ati ti ebi sise ( oko riro)

2.     Eran pipa nibi ayeye

3.     Iranwo ni igbejo Baale

ETO IDAJO NI AGBOOLE

Igbejo maa n wa laarin agbo ile lati yanju aawo to ba suyoi. Baale ati awon agbaagba ni won  n jokoo yika ni igbejo . bi ija ba wa, awon ni yoo pari re, ti won yoo fi ase le e. 

Iyaale ati awon  iyawo ki I jinna si igbejo  Baale bee ni awon omo kekere naa maa n woran nitori “omode oni ni agba ola”

ETO ISELU ADUGBO.

Adugbo je ibi to tobi die , adugbo  kan le ni to agbo ile marun-un  si mewaa. Baale ni a pea won olori ileto tabi ilu kekere, abe Oba alade kan ni baale maa n wa.

Gege bi eto iselu ibile , baale gbodo gba ase lowo oba alade to n sin ni abe kii o to le se ohun Pataki Kankan ni ilu re, bee o ni lati jabo fun Oba bi nnkan se n lo si. Baale naa maa ni awon baale ati awon ijoye kekere tire ti won jo n selu ni adugb won.

OBA ALADE NINU ETO OSELU

Ni ile Yoruba Oba alade ni alase ati olori ilu, o si ni ase ati agbara lori gbogbo ibi ti ile ilu re de. Oba le pa, o si le gbala, oun asiwaju ilu ninu esin ati ayeye.

Olowo ilu, olola ilu, oloogun ilu, ijoye ilu, tomode tagba ilu ti Oba ni won se. bi agbara ati iyi Oba se to ko le da se ilu. Oba ni awon igbimo ti won ran lowo ninu eto iselu, awon oloye ati bale ni won jo n se ijoba julo, awon aworo orisa, babalawo ati awon olori egbe n je iranwo fun Oba nipa fifun Oba ni imoran ati atileyin. Awon odo ilu na ni ipa ti won ko ni eto iselu. Iyalode ni olori awon obinrin ilu, maje-o-baje ni awon obinrin je fun ilu.awon ni iyaloja, iyalaje, obinrin a si maa je Adede nigba ti Oba ba waja.

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

IHUN ORO/SILEBU JSS2 (SECOND TERM )

        SILEBU ni ege oro ti eemi lee gbe jade ni eekan soso.Silebu tun le je gige oro si wewe.         IHUN ORO: ihun oro ni ki a hun leta konsonanti ati leta faweli inu ede po di oro.      Orisirisi ona ni ihunoro tabi silebu lee gba waye ninu ede yoruba.Bi apeere: 1.Silebu/ihun oro  lee waye gege bi  faweli. O le je faweli airanmupe tabi faweli      aranmupe.b.a:a,e,e,i,o,o,u,an,en,in,on,un. 2.Silebu/ihun oro tun le waye gege bi apapo konsonanti ati faweli. O le je faweli airanmupe tabi aranmupe .Bi apeere : sun,lo, de, gbin, to,ke abbl. 3.Silebu/ihun oro  le waye bii konsonanti aranmu asesilebu.N ATI M.b.a:oronbo,oronro,adebambo.abbl.                                    ...
Post a Comment
Read more

AWON ORISA ILE YORUBA

ISORI EKO : AWON ORISA ILE YORUBA Awon Yoruba gba awon orisa bii asoju tabi iranse olodumare, alarina, lagata tabi alagbewi ni won je. Ero awon Yoruba ni pe olorun feran awon orisa wonyi.   Okanlenirinwo ni awon orisa ile Yoruba . lara won ni Obatala, Orunmila, Esu, Sango, Ogun ati bee bee lo   Obatala ni awon Yoruba pe ni ALAMORERE . Won gbagbo pe oun ni o mo gbogbo eya ara eniyan ki olodumare to mi emi iye si inu won Funfun   ni awon ohun elo obatala, lara won ni ileke funfun, aso funfun, bata funfun. Ounje ti o feran julo ni obe ate ( obe ti ko ni iyo ), igbin ati iyan. Omi ajipon ni obatala maa n mu. Ko feran iwa aito bi iro pipa ati ole- jija. Ko feran elede, epo, emu, iyo, aja tabi omi ikasi   Orunmila ( IFA) ni olodumare fun ni ogbon, imo ati oye lati tun aye se. won gba pe o wa nibe nigba ti olodumare n se ipin ede. Idi niyi ti won fi n pe ni   Eleri-pin   Sango ti a tun n pe ni OLUFIRAN ti je oba alaafin oyo ri. Won gb...
Post a Comment
Read more

AWE GBOLOHUN (JSS)

 AWE GBOLOHUN   AWE GBOLOHUN ni ipede to ni oluwa ati ohun ti oluwa n se . ona meji Pataki ni awe gbolohun pin si . Olori awe gbolohun ati awe gbolohun afarahe, Olori awe gbolohun maa n da duro, yoo si ni itumo, o si maa n sise gbolohun abode. Apeere   1) Ola ti sun                2) Mo n bo   Awe gbolohun afarahe tabi afibo : eyi ni gbolohun ti ko le da duro ko si fun wa ni itumo, o maa darale olori gbolohun ni, o si maa n wonpo ninu gbolohun olopo oro ise ( onibo )   Lara awon atoka gbolohun afarahe ni : ti, pe, ki, iba, bi, boya, tabi ati bee bee lo. Awe gbolohun le wa ni   ibeere, aarin tabi ipari gbolohun. Isori meta ni a le pin si. Awon si ni : 1.     ASODORUKO 2.     ASAPEJUWE 3.     ASAPONLE AWE GBOLOHUN ASODORUKO : eyi ni odidi gbolohun ti a so di oro-oruko nipa lilo oro atoka   “PE” Apeere   : ...
Post a Comment
Read more