ATUNYEWO IPOLOWO OJA SSS2 (FIRST TERM)

 

AKORI ISE : IPOLOWO OJA

Ki awon eebo to de ni awon Yoruba ti n polowo oja,Ipolowo oja ni kikede ti a n kede oja ti a n ta fun awon eniyan ki won ba le mo ohun ti a n ta.

ORISIIRISII ONA IPOLOWO OJA:

(1) IPATE:Awon oloja le gbe oja sile ni oja, ikorita  ona oko tabi iwaju ile ni ori eni,tabili,kanta tabi kankere fun tita.Awon eleran osin le so eran won mo ori iso ,Ki aladiye ko adiye sinu ago ni oja lati ta.Eyi ni a n pen i ipate oja

(2) IKIRI :Awon oloja maa n ru oja le ori kiri lati ta.Awon nnkan bee yoo je iwonba nnkan ti ko ni wuwo pupo .Awon alate oniworobo maa n kiri oja .

(3) OGBON TI A FI N FA ONIBARA LOJU MORA

Orisi ete ni awon ontaja maa n lo lati fa awon onibara mora ,ki won le so won di onibara titi kanri.

(i)             ENI :Eyi nififi nnkan di si ori nnkan ti onibara ra bi ore.A le fi eni si eko tutu,iresi,gaari,epo abbl

(ii)           ITO,:WO :Yoruba ni itowo ni adun obe”Eyi ni ki onibara to die wo ninu ohun ti o f era.Awon nnkan ti a le towo ni gaari,epo.aadun abbl

(iii)         ISIWO:Eyi ni ki a si nnkan ti a f era wo lati rii bi o se ri tabi gbo oorun re ti o n ta nnkan didi maa n si wo.

(iv)          OJA AWIN:Oloja le fun onibara re ni anfaani lati wa sanwo oja ti o ran i ojo miran.Awin ni ohun ti a r alai san owo.

BI A SE N POLOWO OJA

	NNKAN TITA	ONA IPOLOWO
1	Agbado sise	Langbe jina o Oruku ori ebe Ibe oni o sooro
2	Agbon	Agbon gbo keke bi obi
3	Efo	E’refo,e’sebe o Aje b’oko rerin in ofofo
4	Gaari	Gaari oloyo de o Ayangbe gaari o
5	Iyan	Iyan-re,obe re Ewoju obe e muyan Kengbe’yan kolobe
6	Ewa sise	Lamuluke Muke jina o
7	Moimoi	Moimoi epo Moimoi elede Oole mi rodo
8	Eko	E jeran eko Ori bi ike Paabo eko o Oniyangi de o
9	Amala	Aroyi amala Mo ro oyi o
10	Eja tutu	Gbetu omi akerese Ki I dun l’odo B’o de’le a do’yin
11	Iresi	Ofe niresi,eran lowo
12	Isu sise	Isu epo O tu se’po muye
13	Oyin-igan	Oyin-igan re e
14	Elewedu	Elewedu t’oko de E maa bo
15	Guguru ati epa	Guguru re e Epa re e.
16	Robo	Robo egba re e
17	Egbo	O n yorii joo O yoruku lala
18	Isana	Isana ale  o Fere ni jo Onisana n relee maa baa daro
19	Epo-pupa	Ere’po, e se’be o.
20	Epo oyinbo	Arokun epo oyinbo
21	Ila	Ee ko’la ore, Ila ede re e o
22	Ogi	Ologi de  o
23	Ekoogbona	E dako mu o
24	Eba	Kengbe eba Eba re e,eran re e
25	Adiye	Ee l’adiye ta bi,ara onile

 

IPOLOWO OJA NI ODE-ONI

Itesiwaju ti de ba ipate ati ikiri oja ni ode-oni.Oniruuru ona igbalode ni ipolowo oja n gba waye.

Apeere:

(1) IPOLOWO OJA NI ORI REDIO:Oniruuru ete ni won pa ni ori redio lati polowo oja.

(2) IPOLOWO NI ORI AMOHUNMAWORAN:Awon oloja n polowo ni ori ero telifi son.

(3) IPOLOWO NINU IWE IROYIN:Awon oloja maa n polowo oja won ninu iwe iroyin ojoojumo.

(4) LILO PATAKO OJU POPO:Awon ontaja yoo le aworan oja mo patako feregede ni oju titi lati polowo.

(5) IWE ILEWO PINPIN TABI LILE MO ARA OGIRI:Awon ontaja le ha iwe ilewo fun awoneniyan,won le fon ka aarin ilu tabi le won mo ara ogiri eba ona tabi oja.

(6) PIPATE OJA NINU ILE ITAJA: Awon ontaja maa n pate oja sinu soobu,ti won yoo le iye owo oja mo won lara.

(7) IKOPA NINU IPATE OJA: Eyi maa n waye ni awon ilu nla-nla bi Eko,Kaduna, ati bee bee lo lekan lodun.

(8) LILO ERO GBOHUNGBOHUN :Awon ontaja n lo gbohungbohun ni ori keke,alupupu tabi motolati polowo oja won.

ANFAANI IPOLOWO OJA;

1)    O maa n je ki won mo ohun ti a n ta

2)    O maa n je ki oja ya ni tita.

3)     O maa n je ki a ni onibara pupo.

4)    O maa n mu ki eto oro aje gbera soke.

      5)O maa n polongo oja jakejado ilu tabi agbegbe.