Skip to main content

AROKO PIPA

 



AROKO PIPA

Aroko pipa je ona ti awon baba nla wa fi n ba ara won soro asiri lai fie nu so. Arin ni won fi n ranse si eniyan ti yoo si mo itumo re. Aroko kiko dabi leta ni aye ode – onu .

ORISIIRISII AROKO AYE ATIJO

1.      AALE – ni ami ti afile eru, esotabi eniyan lati fi kilo fun awon ole tabi eniyan ki o mase mu nnkan naa. Awon nikan aale ni wonyii – lkearahun igbin, Akisa aso, Aso pupa, Suku agbado, Erupe, okuta, oogun (Magun) thunder-boat) Ale paale si ara igi osan ati eso miran, oju ona, enu ibode ilu, ori aatan, inu oko abbl.

2.     TESOO – Ni aale t a fi si ara omo ikose tabi omo ile – ire ki o bal aye kawe tabi kose re ja.

3.     AAGA – Ni ami ti a ta mo ara igi meji ti a ri mole lati fi kilo funn eniyan lati sa fun ewu. Won meta ri tanaage si ori aatan, orille tabi oko ohun ti won n lo ni mariwo, ope, aso pupa, eni tabi okun agba ti a ta mo igi.

4.     ITUFU – Ni awon nukan to le mu ina wa ti a gbe si eyinkille eniyan jau lati fi kilo fun ini eni bee ko won bo wa jo ile re. Awon ohu itufu ni – Atupa isana, oguso, Epo oyinbo, iha, petin gaasi.

5.     ASEWELEWE—Ni ji ja ewe tutu sile ni ikorita bi amu lati fi so fun awon ti won dijo n lo si lbi kan pe awon ti ko ja si iwoju.

AMIIPAROKO

ITUMO

Owo eyo

Eni naa ti di eni itanu

Ikarahun igbin

ife nini, okan re ri fami

Iye

Wa kiakia, ija ti pari lotifo lo bi eye

Iye Ayekooto

Sora lati so otito

Aidan

Wa so gbese re ni kiakia

Ajoku Owu

Iku tabi ewu wa nitosi

Awoehoro

Sa jina rere, ewuwa nitosi

Awo oju ilu

Oro ti kuro ni asiri gbogbo aye ti mo

Awe obi

Oro naa ko gbodo suo

Kaun kaun osun ati ose

iyawore ti bi omo tuntun

obi

Gbo temi

Igbale lowo

jade ni ile mi / le eni to mu aroko yii naa jade ni ile

Sigidi

Eni naa n sere été ofete

Suku Agbado

Ko ni ri aso bora tabi ihoho ni eni naa yooku si

 

 

 

AROKO AYE ODE ONI

1.      Ina monamona adari-oko

2.     Isoda elese

3.     Patako ajuwe ona

4.     Ibi ti o ni owu

5.     Leta kiko

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

IHUN ORO/SILEBU JSS2 (SECOND TERM )

        SILEBU ni ege oro ti eemi lee gbe jade ni eekan soso.Silebu tun le je gige oro si wewe.         IHUN ORO: ihun oro ni ki a hun leta konsonanti ati leta faweli inu ede po di oro.      Orisirisi ona ni ihunoro tabi silebu lee gba waye ninu ede yoruba.Bi apeere: 1.Silebu/ihun oro  lee waye gege bi  faweli. O le je faweli airanmupe tabi faweli      aranmupe.b.a:a,e,e,i,o,o,u,an,en,in,on,un. 2.Silebu/ihun oro tun le waye gege bi apapo konsonanti ati faweli. O le je faweli airanmupe tabi aranmupe .Bi apeere : sun,lo, de, gbin, to,ke abbl. 3.Silebu/ihun oro  le waye bii konsonanti aranmu asesilebu.N ATI M.b.a:oronbo,oronro,adebambo.abbl.                                             AWON BATANI IHUN ORO/SILEBU Faweli-F = ka, ma,gbo,ran,sun, fe,lo, abbl. Faweli ati konsonanti ati faweli-FKF = Aja, obe, Adan, Erin, Ife, Iku Konsonanti ati faweli ati konsonanti ati faweli- KFKF =  Baluwe, Salewa, Jagunjagun, Kabiesi Konsonanti Aranmupe asesilebu – KF-N-KF =   gogo n
Post a Comment
Read more

AWON ORISA ILE YORUBA

ISORI EKO : AWON ORISA ILE YORUBA Awon Yoruba gba awon orisa bii asoju tabi iranse olodumare, alarina, lagata tabi alagbewi ni won je. Ero awon Yoruba ni pe olorun feran awon orisa wonyi.   Okanlenirinwo ni awon orisa ile Yoruba . lara won ni Obatala, Orunmila, Esu, Sango, Ogun ati bee bee lo   Obatala ni awon Yoruba pe ni ALAMORERE . Won gbagbo pe oun ni o mo gbogbo eya ara eniyan ki olodumare to mi emi iye si inu won Funfun   ni awon ohun elo obatala, lara won ni ileke funfun, aso funfun, bata funfun. Ounje ti o feran julo ni obe ate ( obe ti ko ni iyo ), igbin ati iyan. Omi ajipon ni obatala maa n mu. Ko feran iwa aito bi iro pipa ati ole- jija. Ko feran elede, epo, emu, iyo, aja tabi omi ikasi   Orunmila ( IFA) ni olodumare fun ni ogbon, imo ati oye lati tun aye se. won gba pe o wa nibe nigba ti olodumare n se ipin ede. Idi niyi ti won fi n pe ni   Eleri-pin   Sango ti a tun n pe ni OLUFIRAN ti je oba alaafin oyo ri. Won gbagbo pe o ni ogun ati agbara
Post a Comment
Read more

ATUNYEWO IPOLOWO OJA SSS2 (FIRST TERM)

  AKORI ISE : IPOLOWO OJA Ki awon eebo to de ni awon Yoruba ti n polowo oja,Ipolowo oja ni kikede ti a n kede oja ti a n ta fun awon eniyan ki won ba le mo ohun ti a n ta. ORISIIRISII ONA IPOLOWO OJA: (1) IPATE:Awon oloja le gbe oja sile ni oja, ikorita   ona oko tabi iwaju ile ni ori eni,tabili,kanta tabi kankere fun tita.Awon eleran osin le so eran won mo ori iso ,Ki aladiye ko adiye sinu ago ni oja lati ta.Eyi ni a n pen i ipate oja (2) IKIRI :Awon oloja maa n ru oja le ori kiri lati ta.Awon nnkan bee yoo je iwonba nnkan ti ko ni wuwo pupo .Awon alate oniworobo maa n kiri oja . (3) OGBON TI A FI N FA ONIBARA LOJU MORA Orisi ete ni awon ontaja maa n lo lati fa awon onibara mora ,ki won le so won di onibara titi kanri. (i)              ENI :Eyi nififi nnkan di si ori nnkan ti onibara ra bi ore.A le fi eni si eko tutu,iresi,gaari,epo abbl (ii)            ITO,:WO :Yoruba ni itowo ni adun obe”Eyi ni ki onibara to die wo ninu ohun ti o f era.Awon nnkan ti a le towo ni g
Post a Comment
Read more